Artykuł jest ciekawym materiałem do badań dla socjologów i psychologów – mam na myśli kwestię relatywizacji NIEMIECKIEJ odpowiedzialności za Holocaust.
Poza tym stawianie Polaków na równi z Holendrami czy Duńczykami jest co najmniej przejawem braku podstawowej wiedzy historycznej – w tym miejscu z kolei mam na myśli warunki okupacji w Polsce i na Zachodzie (kara śmierci za pomoc Zydom itp)
Przypomina mi się jakiś dawno temu czytany pamiętnik z okupacji właśnie w Danii, czy Holandii – “...okupacja niemiecka była straszna – mięso było na kartki i brakowało dętek do rowerów…”
Jestem bardzo mile niezaskoczony wypowiedzią Pana Weissa. Czasami ktoś z zewnątrz musi coś miłego pod naszym adresem powiedzieć, bo inaczej rzeczywiście można uwierzyć mediom różnego autoramentu wypisującym brednie.

Jak zwykle jest Pan nieoceniony.

Dziękuję

Pozdrawiam

akurat Wrocław do 1945 był miastem czysto niemieckim (od XIV w.), trudno wiec sie dziwic, że nawiązuje do niemieckiej (pruskiej, austriackiej) przeszłości. nie jest to wg mnie dowodem slabości, a wręcz przeciwnie.

życzyłbym sobie, żeby kiedyś we Lwowie pokazano wystawę, o tych wstrętnych polskich okupantach, co to przez 400 lat byli w mieście wiekszościa, i zostawili po sobie dwie wyższe uczelnie.

a też byłbym za, żeby Cluj (Koloszvar) zrobił wystawę o wstrętnych, niesłusznych Wegrach, za których rządów tolerancja religijna pojawila się najwcześniej w Europie.

wolę to niż opowieści ku pokrzepieniu serc o odwiecznej polskości/ukraińskości/rumuńskości ziem słusznie odzyskanych.

MAW, mądrze prawisz:), ale mam wrażenie, że do tego mało które narody sa gotowe.
Albo inaczej, de facto nie mówiąc o wpływach innych kultur/narodów czy przemilczając je/zakłamując, ich obecności w naszym kraju pokazujemy słabość nasżą i pewnego rodzaju zakompleksienie.
kto naprawdę docenia swój naród i historię swojego narodu/państwa, nie powinien mieć z tym problemu.

Te uwagi tak na marginesie, znaczy z twoim komentem tylko mają związek, bo tekst Dymitra o czym innym, ale mam nadzieję, że autor nie ma nic przeciwko dygresjom:)

pzdr

W rękach Pruskich, to znaczy niemieckich Wrocław był od 1772 lub coś koło tego. Skąd wziął Pan te 600 lat niemieckości Wrocławia. I co to znaczy „miasto czysto niemieckie”? Czy jeden Polak wystarczy, żeby obalić to twierdzenie. A może potrzeba całej drużyny harcerskiej? Żydzi to też Niemcy, czy Żydzi się nie liczą przy ocenie czystości?

A kultura polska jest dużo bardziej europejska niż niemiecka. My czerpiemy garściami różne idiotyzmy tylko dlatego, że są one francuskie (do II wojny światowej) czy anglosaskie (obecnie), zaś Niemcy raczej czerpią ze swojego zaścianka.

Pozdrawiam

“A kultura polska jest dużo bardziej europejska niż niemiecka. “.

No wystarczy porównac choćby wkład NIemców w filozofii, nauce czy literaturze albo przypomnieć kto inspirował Mickiewicza itd

Albo jaki wpływ na historię kina światowego miał niemiecki ekspresjonizm.

No i nie rozumiem trochę drugiego akapitu, jesli Niemcy nie czerpią idiotyzmów od innych?, to chyba należy brać z nich przykład a nie pisać o ich zaściankowości a naszej europejskości?

A i że Niemcy nie czerpali z kultury francuskiej i nie zachwycali się nią, to naprawde nowość jest:)
Ciekawe co na to taki Heine, na ten przykład.
Choc oczywiście i inspirowali Francuzów.

W ogóle stosunki francusko-niemieckie to w obszarze kultury ciekawe zjawisko jest, mieszanina podziwu, przenikanie się tychże kultur, ale i wzajemna wrogość, ze strony Niemców to i momentami zakompleksienie i poczucie, że niemiecka kultura nie jest tak pociągająca jak francuska (to choćby poczucie miał wspomniany Heine)
Z drugiej strony Francuzi (zresztą nie tylko oni) dali się zainspirować niemieckim romantykom,których uwaznie czytali, a ci romantycy a wcześniej “sturmunddrangowcy” z kolei postponowali francuski klasycyzm i buntowali sie przeciw niemu, by stworzyć coś nowego.

W ogóle ciekawa sprawa, trza chyba w końcu zacząć się mi dokształcać i coś o literaturze/kulturze zacząć pisać.

Pozdrawiam.

Dziękuję, rozumiem i cieszę się z wzajemnych sympatii. Niestety, czasem ponosi mnie werwa. Proszę o wyrozumiałość.
Pozdrawiam równie serdecznie.

Mnie też dziwi zmienianie nazw (Hala Stulecia, Zamek Królewski), ale to chyba niegroźne i na pewno mniej obciachowe niż usilne udowadnianie ukraińskości Lwowa czy doszukiwanie się korzeni ukraińskich u różnych ludzi.
Ostatnio słyszałem nieprawdopodobną wręcz opowieść, że w Wiedniu Ukraińcy postawili pomnik królowi ukraińskiemu Iwanowi Sobieskiemu, który na czele armii ukraińskiej pokonał tam w 1683 r. Turków...
Może to jest metoda – zrobić z tego Fryderyka II Polaka;-)

bo tak jeszcze mnie naszły myśli po tej pana niewinnej uwadze:) o tej niemieckiej zaściankowości.

O Francji i o tym, że wzorem dla kultury niemieckiej był/bywała, już było, ale jeszcze są wŁochy, kraj, którym i Goethe i późniejsi romantycy niemieccy gremialnie się fascynowali (HOffmann, Eichendorff itd)

Podróżowali tam, pisali o tym kraju, Włochy w ogóle dla romantyków niesłychaną moc przyciągnia miały.

No i jeszcze warto zwrócić uwage na wzajemne przenikanie się kultur:niemieckiej i rosyjskiej, więc nie widze tej zaściankowości.

A ze wspólczesnych realiów?
Warto zwrócić uwagę choćby jak wyglądają wiadomości i gazety niemieckie jesli chodzi o informacje ze świata i porównać to z mediami nasyzmi.

Wychodzimy na prowincjuszy i tutaj.

W niemieckich mediach jest o wiele więcej o tym, co się dzieje w Azji, Afryce itd

P.S. Pewnie Dymitr jak tu wpadnie to się na ten wieczorny sabat nie temat wkurzy, ale już ostatnia uwaga, myślę sobie, że Niemcy ze Verein deutscher Sprache (Związek Języka Niemieckiego) strasnzie by się uciesyzli gdyby pańskie dictum było zgodne z rzeczywistością, bo ksandrycznie jęcza oni ciągle o tych anglicyzmach, denglischu i że język niemiecki jest w katastrofalnym stanie, bynajmniej nie z powodu zaściankowości:), tylko raczej zbytniego otwarcia się na zewnatrz.

Pozdrawiam i już znikam:)

Nie wiem jak w Pańskiej dziedzinie, ale w mojej zarówno polska jak i anglosaska wersja wikipedii jest żałosna. Za słabo znam język niemiecki, żeby sprawdzić wersję niemiecką. Tu nie chodzi o to co lepiej czytać. Tu chodzi o to, że wikipedii nie należy traktować jako źródła wiedzy, co jest oczywiste dla ludzi wykształconych „na świecie”, a zupełnie nie rozumiane w Polsce.

Pozdrawiam

Tak, nawet na tym blogu w komentarzach pojawiło się zdanie, że faszyzm, nazizm jest mniej negatywny.

O Panu?
Hm…nie zupełnie rozumiem.
Pozdrawiam

http://www.rp.pl/artykul/2,320428_Cala__Antysemicki_swiat_antywartosci.h...

Tu już bardziej rzeczowo pisze, chyba że się zapomni i jedzie po feministycznemu.
Ciekawe, że wszystkie antysemickie przykłady podaje z centralnej Polski. Nie wiem, czy to wynik nieobecności Kresów w historii Polski, czy jakiś interesujący symptom.
I to: Zastanawiające, że w kraju, w którym się zagłada dokonała – tak nikła jest wiedza o tym fragmencie dziejów. W podręcznikach szkolnych zajmuje zwykle stronę, pół strony.
To mi przypomina żale Kresowian. O “wydarzeniach wołyńskich” w podręcznikach są 3 zdania…

Taka ciekawostka a`propos Przytyka i ruchawki antysemickiej w 1936.
Otóż dziadek mojego kolegi był w tym czasie mieszkańcem Przytyka i jak opowiadał lata 30-te to była bieda z nedzą, zwłaszcza w tamtych stronach.
Chłopi uchowali świnkę i śmigali na jarmark opchnąć ją i mieć pieniądze na dalszą wegetację. Czyli świnka była być albo nie być dla wielu tamtejszych chłopów. I tu ciekawostka, w którą nie mogłem uwierzyć, a jednak… otóż handlem świnkami zajmowali się min. Żydzi, dla których to też było byc albo nie być (jak sądzę)
Handlarze owi oferowali dosyć niskie ceny, które były nie do przyjęcia dla chłopów.
Odmawiali a handlarze “żywym towarem” posiadali cienkie szpikulce w laskach i kłuli nimi świnki w brzuchy.Świnki były bliskie zgonu, chłopi też a handlarze oferowali wtedy maksymalnie niską cenę.
Podobno własnie od tego się zaczęło.
Zresztą w moim wielkopolskim miasteczku przed wojną z przyczyn całkowicie ekonomicznych doszło do bojkotów sklepów żydowskich przez właścicieli polskich i na odwrót. Czy był to przejaw antysemityzmu?Szczerze mówiąc, mimo pewnych napięć polsko- żydowskich w czasie Powstania Wielkopolskiego (nawet “pogrom” we Wrześni Żydów, którzy wg. Powstańców otwarcie popierali Niemców i z okien strzelali w plecy Polakom) to trudno tam dostrzec przejawy antysemityzmu en masse.
Hm troche to wszystko pachnie tautologią.

Nie tylko lekarzy żydowskich brali na niewolników, także krawców, szewców itp – do szycia mundurów itd. Wszystkich zlikwidowali zaraz przed przyjściem A.Cz. jako element niepewny, ponoć tylko lekarzy z wdzięczności wypuścili, nikt ich jednak po wojnie nie widział, tylko podobno jednego w Tel Awiwie.

O Niemcach.

Kim inny jest Prusak a kim inny jest Szwab albo Hanowerczyk.

“Kwestia żydowska w OUN-UPA”

W listopadzie 2007 roku podczas oficjalnej wizyty Prezydenta Ukrainy w Izraelu Wiktor Juszczenko nieoczekiwanie obwieścił, że OUN i UPA w żaden sposób nie były związane antysemickimi działaniami i że statutowe dokumenty tych organizacji nie zawierają żadnych antysemickich ustaleń. “Żadne archiwum nie potwierdza dzisiaj ani jednej akcji typu egzekucyjnego (karnego) przeciwko Żydom, w której braliby udział bojownicy UPA lub inne podobne organizacje” – oznajmił szef państwa ukraińskiego. “Rozumiem, że wiele działań propagandy sowieckiej nabrało siły stereotypu, ale my mamy prawo mówić, że prawda jest inna.”
Przyczyny tak kategorycznego stwierdzenia ukraińskiego prezydenta są zrozumiałe. Na Ukrainie obecnie dokonuje się proces konstruowania nowej świadomości narodowej, w ramach którego członkowie OUN i UPA zostali ogłoszeni bohaterami narodowymi. Przecież bohaterowie narodowi nie mogą być zamieszani w przestępstwa przeciwko ludzkości.

Nic dziwnego, że oskarżenia OUN – UPA o udział w likwidowaniu Żydów są gniewnie odrzucane przez probanderowsko nastawionych historyków ukraińskich. “Rozpatrując zagadnienie stosunków ukraińsko – żydowskich w XX wieku, jakikolwiek badacz styka się z problemem stosunku Żydów do narodowo-wyzwoleńczego ruchu ukraińskiego. Zazwyczaj obraz tego zagadnienia budowany jest na fundamencie stereotypów propagandy sowieckiej: pogromy, ukraińscy nacjonaliści to antysemici, udział ukraińskich policjantów w Holokauście i t. d. Jednak obiektywny badacz nie może nie zauważyć, że takie przedstawienie problemu jest zupełnie nie uprawnione” – twierdzi, na przykład Aleksander Gołun i Aleksander Wołk. [1]

Jest to oświadczenie wystarczające mocne. Ale cóż, przyjmiemy wyzwanie i spróbujemy rozpatrzeć zagadnienie o stosunku nacjonalistów ukraińskich do Żydów i o uczestnictwie Żydów w Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Wspólnicy nazistów

Związek ukraińskich nacjonalistów z niemieckimi organami wywiadu nie jest dla nikogo tajemnicą od czasów procesu w Norymberdze. Co najmniej od 1938 roku służby specjalne III Rzeszy zasilali ukraińskie nacjonalistyczne ugrupowania, mając nadzieję wykorzystać je do destrukcyjnej działalności najpierw przeciwko Polsce, a potem przeciw ZSRR.

Przed kampanią przeciwko Polsce Abwehra otrzymała jednoznaczne zadanie: wykorzystać ukraińskich nacjonalistów do wywołania powstania w Polsce, “mającego na celu niszczenie Polaków (chodziło o polską inteligencję) i Żydów w Polsce. O tym osobiście mówił Ribbentrop Canarisowi.” [2]

Jak widzimy, kierownictwo nazistowskie nie miało żadnych wątpliwości co do gotowości podlegających im ukraińskich nacjonalistów do realizowania przez nich antyżydowskich pogromów. I kierownictwo Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, i szeregowi jej członkowie wyznawali zdecydowanie antysemickie poglądy.

W maju 1941 roku, bezpośrednio przed niemieckim wtargnięciem w granice Związku Radzieckiego, OUN (b) opracowała nowy plan powstania – instrukcję “Walka i działalność OUN w czasie wojny”. Zgodnie z 16 punktem rozdziału “Wytyczne na pierwsze dni organizowania państwa”, pryncypia polityki OUN co do stosunku do mniejszości narodowych przedstawiały się następująco:

“Mniejszości narodowe dzielą się na:

а) przyjazne nam, to znaczy członkowie wszystkich ujarzmionych narodów;

b) wrogie nam, Moskale, Polacy, Żydzi;

c) mające jednakowe prawa z Ukraińcami, oni mogą wrócić do swojej ojczyzny.

d) niszczone w walce, oprócz tych którzy przestrzegają porządku: przesiedlenie na ich ziemie, niszczyć przede wszystkim inteligencję, której nie wolno dopuszczać do jakichkolwiek państwowych instytucji, w ogóle należy uczynić niemożliwym pojawienie się inteligencji, to jest uniemożliwić dostęp do szkół i t. d. Na przykład tak zwanych polskich rolników należy asymilować, uświadamiając ich, tym bardziej w te gorące, przepełnione fanatyzmem czasy, że są Ukraińcami, tylko obrządku łacińskiego, przymusowo spolonizowani. Przywódców niszczyć. Żydów izolować, usuwać z państwowych instytucji, aby uniknąć sabotażu, tym bardziej Moskali i Polaków. Gdyby zaszła absolutna konieczność pozostawić w aparacie gospodarczym Żyda, postawić przy nim naszego milicjanta i likwidować za najmniejszą przewinę.

Kierownikami poszczególnych urzędów mogą być tylko Ukraińcy, a nie obcokrajowcy – wrogowie. Asymilacja Żydów jest wykluczona.” [3]

Następny, 17-ty punkt rozdziału wyjaśniał: “Nasza władza powinna być straszna dla jej przeciwników. Terror dla obcokrajowców – wrogów i własnych sprzedawczyków.” [4]

Te antysemickie plany nacjonaliści ukraińscy zaczęli wcielać w życie od pierwszych dni agresji Niemiec na Związek Radziecki.

Już wczesnym rankiem 30 kwietnia do opuszczonego przez sowieckie wojska Lwowa wkroczył sformowany przez Abwehrę pododdział ukraiński – rozpoznawczo-dywersyjny batalion “Nachtigal”. Nacjonaliści zorganizowali w mieście okrutną rzeź żydowskiej i polskiej ludności. Dzisiaj historycy ukraińscy próbują zanegować ten fakt, obwiniając o organizację pogromu postępującą za wojskami specgrupę “S”. Jednak badania niemieckich specjalistów wykazały, że grupy specgrupy “S” weszły do Lwowa dopiero 2 lipca. [5]

A w dzień rzezi, 30 kwietnia, szef najbardziej wpływowej frakcji OUN Stepan Bandera zwrócił się do swoich stronników z nie wymagającym żadnego komentarza hasłem:
“Narodzie ! Wiedz ! Moskwa, Polska, Węgrzy, Żydostwo to Twoi wrogowie. Niszcz ich ! Lachów, Żydów, komunistów zniszcz bez miłosierdzia !” [6] Kilka dni później z podobnym apelem wystąpił Andriej Mielnik. “Śmierć żydowskim sługusom – komuno-bolszewikom !” – było stwierdzone w jego wezwaniu. [7]

Jak widzimy, kierownictwa konkurujących ze sobą frakcji ukraińskich nacjonalistów były jednomyślne w jednym: w realnym wspieraniu przeprowadzanej przez nazistów likwidacji żydów. Okrutne mordowanie przez nacjonalistów ukraińskich Żydów i Polaków już latem 1941 roku zdarzało się wszędzie; czasami Niemcy byli zmuszeni powstrzymywać swoich “sojuszników”. We wsi Turbow nacjonaliści wyrżnęli wszystkich mężczyzn Żydów (temu Niemcy nie sprzeciwiali się), i chcieli spalić żywcem pozostałe kobiety i dzieci (tego jednak Niemcy, nie wytrzymując, zabronili). [8]

Uciekających z miast Żydów także likwidowali. Żołnierz batalionu “Nachtigal” zapisał w dzienniku: “ W czasie naszego przemarszu… w dwóch wioskach zastrzeliliśmy wszystkich opierających się Żydów… Zastrzeliliśmy wszystkich napotkanych tam Żydów.” [9]

Aleksander Gołun i Aleksander Wołk udziałowi OUN w Holokauście uparcie zaprzeczają: “ W ogólności rzecz polega na różnych incydentach, a nie na zaplanowanym uczestnictwie w ludobójstwie.” Jednak w rzeczywistości jest zupełnie przeciwnie: przykłady bezpośredniego udziału nacjonalistów ukraińskich w likwidowaniu Żydów latem – jesienią czterdziestego pierwszego roku można przytaczać bardzo długo.

To nie były incydenty – to było ludobójstwo.

“Żydzi – na hak !”

Bardzo szybko, jednakże, ukraińscy nacjonaliści zauważyli, że naziści nie uważają ich za sojuszników i nie maja zamiaru przekazywać im władzy nad “oswobodzoną Ukrainą”. I wtedy hasła OUN zmieniły się. Zgodnie z niemieckimi dokumentami, nowe hasło nacjonalistów brzmiało tak: “Niech żyje niezależna Ukraina bez Żydów, Polaków i Niemców. Polacy za San, Niemcy do Berlina, Żydzi na hak !” [10]

Jak widzimy, przejście nacjonalistów do opozycji przeciwko okupantom niemieckim nie wpłynęło na ich skrajnie negatywny stosunek do Żydów. Metody rozwiązania kwestii żydowskiej na Ukrainie, wysuwane przez nacjonalistów, były nie mniej radykalne, niż metody nazistów. Możliwe, że metody OUN były dużo bardziej radykalne – przecież hasło “Żydzi na hak” było wysunięte wcześniej, niż odbyła się słynna konferencja w Wansee, która zadecydowała o “ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej.”

Tym niemniej, na początku 1942 roku niemieckie służby specjalne odnotowały zadziwiające zjawisko: ukraińscy nacjonaliści zwinęli swoją antysemicką propagandę. [11]
Jakkolwiek to trudne do zrozumienia, spostrzeżenie to odpowiadało rzeczywistości: w drukowanej propagandzie nacjonalistów w latach 1943 – 1945 (czasopisma “Do broni” i “Powstaniec”) nie znajdujemy bezpośrednich antysemickich wypadów.

To wydarzenie można byłoby interpretować jako świadectwo tego, że kierownictwo OUN jednak odcięło się od swoich poglądów na Żydów jako głównych wrogów ukraińskiego nacjonalizmu. Można by – gdyby nie masa świadectw o tym, że podejście nacjonalistów do kwestii żydowskiej nie zmieniło się. Znikając z drukowanej propagandy antyżydowska tematyka po dawnemu istniała w propagandzie ustnej. W 1943 roku , w czasie żałośnie znanego ukraińsko – polskiego konfliktu na Wołyniu, propagandyści OUN -UPA wzywali do zniszczenia nie tylko miejscowej polskiej ludności, ale i Żydów. “Duchowny powiedział: “Bracia i siostry, nadszedł czas, kiedy możemy zemścić się na Polakach, Żydach i komunistach” – wspominał jeden z naocznych świadków. Takie same hasła znajdujemy w doniesieniach, dostarczanych do ukraińskiego sztabu ruchu partyzanckiego przez sowieckich partyzantów: “Na zebraniach wiejskich wzywają do zniszczenia komunistów, Żydów i Polaków.”[12]

Należy także przypomnieć, że Ukraińska Powstańcza Armia w znacznym stopniu składała się z kadry dowódczej i żołnierzy zorganizowanej przez Niemców ukraińskiej policji pomocniczej. Wczesną wiosną całe pododdziały ukraińskiej policji uciekły do lasu, stając się kośćcem UPA. Stopień zorganizowania tej ucieczki a także jej następstwa, nasuwają domysł o wielkiej i skutecznej operacji niemieckich służb specjalnych. Dla naszego zagadnienia jednak istotne jest to, że trzon UPA składał się z ludzi, całkiem niedawno uczestniczących w antyżydowskich akcjach. I swojego stosunku do Żydów oni nie zmienili. Kiedy dowódca sowieckiego oddziału partyzanckiego Jan Nalepka próbował prowadzić rozmowy z przedstawicielami UPA, otrzymał następującą odpowiedź: “Jeżeli usuniecie najpierw wszystkich swoich Żydów, wtedy będziemy z wami prowadzić rozmowy.” [13]

Równolegle z rzezią Polaków na Wołyniu przebiegało niszczenie Żydów, jeszcze pozostających na kontrolowanych przez nacjonalistów terytoriach. Jak zanotowano w sztabie partyzanckim, “wg znajdujących się w naszym posiadaniu oficjalnych dokumentów SB UPA (Służby Bezpieki), nacjonaliści na bezpośredni odgórny rozkaz likwidują polską i żydowską ludność.” [14]

O prawdziwości tej informacji można sadzić, w szczególności, po losie tych nielicznych Żydów, którym udało się zbiec z położonych na Zachodniej Ukrainie gett. W lasach nie czekało ich ocalenie, lecz śmierć. Zbiegowie z getta w Tuczynie, kilka setek Żydów mogło przetrwać zimę, “ale warunki życia w przeciągu kilku miesięcy w lesie, gdzie w sąsiedztwie stacjonowały lub przechodziły bandy pseudo – partyzantów, grabieżców i formacje UPA, okazały się zgubne dla prawie wszystkich uciekinierów.” [15] W rezultacie na terenie Zachodniej Ukrainy przeżyło bardzo mało Żydów – i przyczyną tego były działania ukraińskich nacjonalistów.

Wiedząc to wszystko, o czym powiedziano dotychczas, nietrudno zrozumieć, że zaniechanie drukowania antyżydowskiej propagandy było podyktowane dążeniem ukraińskich nacjonalistów, aby w oczach światowej społeczności prezentować się bardziej przyzwoicie. Antysowiecka działalność OUN -UPA była prowadzona pod wzniosłym hasłem “Wolność narodom, wolność człowiekowi”, lecz informacja o masowym wyniszczaniu przez nich Żydów nieuchronnie obnaża kłamliwość takich haseł. Dokładnie dlatego propaganda UPA uporczywie zwalczała stwierdzenia o udziale nacjonalistów w Holokauście. W czasie rajdu do Słowacji propagandyści biorących w nim udział pododdziałów ogłaszali: “W całej naszej literaturze politycznej, podziemnej prasie i w proklamacjach ani teraz, ani w czasie niemieckiej okupacji daremnie będziecie szukać choćby słowa przeciwko Żydom. Takie oskarżenia – to czysty wymysł i kłamstwo.” [16] Jednak właśnie podobne oświadczenia propagandzistów UPA były szczerym łgarstwem.

Rozziew pomiędzy słowami i czynami ukraińskich nacjonalistów znajduje dobre odzwierciedlenie w meldunku, przekazanym do ukraińskiego sztabu partyzanckiego przez dowódcę działającego na Wołyniu wielkiego sowieckiego zgrupowania partyzanckiego Fiedorowa: “Nacjonaliści w swoich drukach propagandowych piszą i oskarżają naród rosyjski o dzikość i ciemnotę. Jednocześnie w swoich licznych ulotkach zwracają się do wszystkich narodów zachodu i wschodu z wezwaniem do budowania swoich niepodległych państw narodowych. Razem z tym prowadzą dziką nieokiełznaną krwawą rozprawę, likwidując zupełnie całą polską i żydowską ludność, a także wszystkich, niezależnie od narodowości, sprzyjających władzy radzieckiej i pomagających partyzantom. Palą, zabijają, rąbią toporami.” [17]

Wielka szkoda, że dzisiaj tej oczywistej dla wtedy żyjących świadków zasadniczej różnicy pomiędzy propagandowymi oświadczeniami ukraińskich nacjonalistów a ich krwawą działalnością nie życzą sobie widzieć niektórzy politycznie zaangażowani historycy.

Żydzi w UPA

Na tle przedstawionych powyżej faktów paradoksem może wydawać się to, że informacja o udziale Żydów w UPA nie okazuje się czystą nieprawdą. W swoich wspomnieniach naczelnik SB OUN Mykoła Łebedź pisze: “Większość lekarzy UPA była Żydami, których UPA uratowała od likwidacji przez hitlerowców. Lekarze – Żydzi byli uważani za pełnoprawnych obywateli Ukrainy i dowódców – oficerów ukraińskiej armii. Tu koniecznie należy podkreślić, ze oni wszyscy rzetelnie wypełniali swoje ciężkie obowiązki, pomagali nie tylko żołnierzom, lecz także ludności, dokonywali objazdu terenu, organizowali szpitale polowe i szpitale w zamieszkanych miejscowościach. Nie porzucali bojowych szeregów w ciężkich sytuacjach nawet wtedy, gdy mieli możliwość przejścia do czerwonych. Wielu z nich poległo żołnierską śmiercią w walce za te ideały, za które walczył cały naród ukraiński.” [18]

Słowa te można byłoby nazwać zwyczajnym łgarstwem, gdyby nie znajdowały potwierdzenia w sowieckich dokumentach. 30 października 1943 roku komisarz i dowódca działającego na Wołyniu partyzanckiego zgrupowania Begma zawiadomił ukraiński sztab partyzancki: “Nacjonaliści w Dąbrowicy zmobilizowali wszystkich krawców do przygotowania ciepłej odzieży na zimę. Według ostatniego rozporządzenia sztabu nacjonaliści obecnie przyjmują do siebie wszystkich za wyjątkiem Polaków. Obecnie wśród nacjonalistów znajduje się wielu Żydów, szczególnie lekarzy.” [19]

Przyczyny, dla których ukraińscy nacjonaliści zaczęli przyjmować do siebie Żydów, były w szczególności pragmatyczne i nigdy nie były przez kierownictwo UPA skrywane. Wołyń był zacofaną rolniczą krainą, większość ludności stanowili chłopi – rolnicy. Aż do II Wojny Światowej około jednej trzeciej ludności stanowili elementarni analfabeci, a rzemieślników i lekarzy było nadzwyczajnie mało. [20] Właśnie ten deficyt nieodzownych specjalistów zmusił dowództwo UPA do przyjmowania do siebie Żydów.

Jednak nie należy przypuszczać,że nacjonaliści, chociaż przymuszeni koniecznością, postąpili wbrew swoim zwyczajom (“przydusili gardło własnej pieśni”). W sprawozdaniu referenta Służby Bezpieczeństwa OUN, przechwyconym przez sowieckich partyzantów, wyczerpująco scharakteryzowana jest bieżąca polityka nacjonalistów: “Wcześniej SB wydała rozkaz – wszystkich Żydów nie będących specjalistami potajemnie zlikwidować, aby Żydzi i także nasi ludzie o tym nie wiedzieli, a rozpuszczać propagandę, że uciekli do bolszewików.” [21]

Jak widać, Żydzi – nie specjaliści byli od razu skrycie likwidowani. Specjaliści żyli dalej, ale przy nadejściu Armii Czerwonej ich także zabijano. Na korzyść tego przypuszczenia świadczy następująca okoliczność. W 1944 roku , spodziewając się nadejścia Armii Czerwonej, banderowcy zorganizowali w kontrolowanych przez siebie rejonach czystkę, likwidując podejrzanych. Pierwszymi ofiarami czystki dokonywanej przez ukraińskich nacjonalistów stali się byli jeńcy wojenni, przechowywani na wsiach. Niektórzy z nich byli wypuszczeni z obozów w czterdziestym pierwszym, niektórzy zbiegli – jednak w każdym przypadku ci ludzie mogli znać system i metody działania banderowskiej organizacji. Dlatego krajowe kierownictwo OUN rozkazało zlikwidować wszystkich. “Zabójstwa miały najbardziej bestialski charakter – pisze historyk Aron Szneer. – Tylko w jednym Goszczańskim rejonie Równieńskiego powiatu było zamęczonych z zamordowanych 100 jeńców.Trupy zabitych, w wielu przypadkach i żywych ludzi z przywiązanymi do szyi kamieniami, banderowcy wrzucali do rzeki Horyń. W ten sposób zostały zlikwidowane tysiące jeńców, żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej, w tej liczbie pochodzący z wschodnich rejonów Ukrainy.” [22]

Trudno uważać, że likwidując swoich rodaków – Ukraińców tylko z powodu podejrzenia o ewentualna współpracę w przeszłości z Sowietami, nacjonaliści mogliby oszczędzić znienawidzonych przez siebie Żydów. Wystarczającym opisem losu Żydów pozostających w UPA okazuje sie następująca historia, opowiedziana przez jednego z cudem ocalonych zbiegów z gett Zachodniej Ukrainy.

‘ “W czasie ucieczki do lasu i likwidacji obozu Kurowice niektórzy “wolni” Żydzi nawiązali styczność z ukraińskim podziemiem, banderowcami, i zaczęli z nimi współpracować. Inicjatywa była podtrzymywana przez banderowców, którzy byli zainteresowani pracą żydowskich specjalistów. Licznym lekarzom i technikom z obozu w Kurowicach banderowcy proponowali pomoc w uwolnieniu.

Doktor Skoropadski i doktor Kalfus zgodzili się i poszli do banderowców. Skoropadski, sprawiedliwy i naiwny człowiek, wierzył przedstawicielom ukraińskich nacjonalistów, że nie stanie się mu krzywda. On był przez długi czas przy nich i niósł pomoc medyczną rannym i chorym.

Do doktorów Skoropadskiego i Kalfusa ukraińscy nacjonaliści dołączyli także jednego stomatologa. Jemu udało się zbiec w dniu wielkiej rosyjskiej ofensywy – 22 czerwca 1944 roku uciekł w pola i kiedy nadszedł oddział Rosjan, wyszedł ze swojego ukrycia z podniesionymi rękami i stanął przed nimi. Opowiedział nam później, że ukraińscy nacjonaliści jeszcze przed nadejściem Rosjan zabili doktora Skoropadskiego i doktora Kalfusa, bo ostatnio zbyt wiele wiedzieli.” [23]

Mity i rzeczywistość

Kończąc rozpatrywanie tematu “Żydzi w UPA”, można wyciągnąć następujące wnioski.

1.Od początku II Wojny Światowej ukraińscy nacjonaliści kierowali się zdecydowanie antysemickimi poglądami i brali bezpośredni udział w Holokauście.

2.Utworzenie nielegalnej Ukraińskiej Powstańczej Armii i zapotrzebowanie na wykwalifikowaną siłę roboczą – rzemieślników i medyków – zmusiły kierownictwo nacjonalistów do wykorzystywania w tych celach Żydów.

3.Jednocześnie kontynuowane było masowe likwidowanie Żydów nie będących fachowcami, w tej liczbie także tych, którzy wstąpili do UPA. W przededniu wkroczenia Armii Czerwonej Żydzi – specjaliści także byli likwidowani.

Jak widać, obecność Żydów w UPA nosiła wymuszony i lokalny charakter. Co sie tyczy ukraińskich nacjonalistów, to należy jeszcze raz przypomnieć, że i kierownictwo UPA, i szeregowi członkowie tych formacji byli antysemitami i brali aktywny udział w Holokauście. To nie “stereotypy sowieckiej propagandy”, na które gniewnie powołują się Aleksander Gołun i Aleksander Wołk. To są fakty, których nie może nie zauważyć żaden obiektywny badacz.

Aleksander Djukow – historyk rosyjski

___________________________________________________________

1. Gołun А., Wołk А. Żydzi w walce o niepodległą Ukrainę // Korzenie (Kijów – Moskwa). 2005. N25. s. 133.

2. Proces w Norymberdze: Zbiór materiałów. М., 1990. Т. 4. s. 181.

3. CZDАWОW. F. 3833. Оp. 2. D. 1. L. 38.

4. Tamże.

5. Heer H. Blutige Ouverture: Lemberg, 30 Juni 1941: Mit dem Einmarsch der Wehrmachttruppen beginnt der Judenmord // Der Zeit. 2001. N26.

6. CZDАWОW. F. 3833. Оp. 1. D. 63. L. 12; D. 42. L. 35; Оp. 2. D. 18. L. 87.

7. CZDАWОW. F. 3833. Оp. 1. D. 74. L. 24.

8. Altman I. A. Ofiary nienawiści: Holokaust w ZSRR, 1941 – 1945 . М., 2002. s. 223.

9. Patryljak I. K. Legiony Ukraińskich Nacjonalistów, 1941 – 1942: Historia powstania i działalności. Kijów, 1999. s. 26.

10. Litopis Ukraińskiej Powstańczej Armii. Toronto, 1991. Т. 21. s. 185.

11. Tamże. s. 188.

12. Litopis UPA. Nowa seria. Kijów; Toronto, 2002. Т. 4. s. 62.

13. Tamże. s. 103.

14. Tamże. s. 125.

15. Berensztein L. E., Jelizawiecki S. J. Żydzi – bohaterowie Ruchu Oporu w podziemnej i partyzanckiej walce przeciwko nazistowskim okupantom na Ukrainie, 1941 – 1945. Tel – Awiw, 1998. s. 44.

16. Wiatrowicz W. Rajdy UPA na terenach Czechosłowacji. Toronto; Lwów, 2001. s. 55.

17. Litopis UPA. Nowa seria. Т. 4. s. 130.

18. Łebedź М. Ukraińska Powstańcza Armia, jej geneza, rozwój i działalność w wyzwoleńczej walce ukraińskiego narodu za ukraińskie niepodległe zjednoczone państwo. Drohobycz, 1993. Kn. 1. s. 69.

19. Litopis UPA. Nowa seria. Т. 4. s. 107.

20. Tamże. Т. 2. s. 41; Т. 8. s. 397.

21. Tamże. Т. 4. s. 126.

22. Szneer А. Niewola: Sowieccy jeńcy w Niemczech, 1941 – 1945. М.; Jerozolima, 2005. s. 204.

23. Yones E. Die Strasse nach Lemberg: Zwangsarbeit und Widerstnd in Ostgalizein, 1941 – 1944. Frankfurt/Main, 1999. S. 111 – 112.
http://www.inosmi.ru/translation/239492.html

A oto wypowiedź Naczelnego Rabina Ukrainy (Yaakov Dow Blayh) z 14 lipca 2007 w sprawie heroizacji OUN-UPA:

“Jakie jest Pana stanowisko w sprawie Roman Szuchewycza?
Nie mam stanowiska w sprawie Szuchewycza, podobnie jak Szuchewycz nie ma żadnego stosunku do mnie. Ja nie przyjaźniłem się z nim i nie przyjaźnię, ale z panem Stefanem Banderą mam bardzo dobre stosunki. Ja mam na myśli pana Stefana Banderę, redaktora gazety Kyiv Post, który jest wnukiem pana Stefana Bandery. To jest pytanie, na które powinni odpowiedzieć historycy, a nie politycy.Wiecie, dla mnie bardzo interesująca jest rola Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, która już niczym innym się nie zajmuje, tylko Szuchewiczem i historią Ukrainy.
Rozumiem, że dzisiejsza młodzież ukraińska nie jest wychowana w duchu patriotycznym i koniecznie trzeba wskazać im jakichś bohaterów, którzy oddali swoje życie dla niepodległości Ukrainy. Ale czy tymi bohaterami powinni być Szuchewicze albo Gruszewscy ? – mówię to bardzo poważnie.
Wielokrotnie proponowaliśmy zorganizowanie międzynarodowego forum historyków, którzy badali problem z UPA, UNA-UNSO (wydaje się, Rabin ma na myśli OUN-UPA – autor-dziennikarz). Dla mnie osobiście nie ma tu żadnych wątpliwości, problem nie istnieje, ponieważ wszyscy wiemy, że Żydzi ginęli z rąk Ukraińców.
Czy te struktury prowadziły zorganizowaną politykę przeciwko Żydom? Wiem, że tak było. I żadne SBU nie może mi powiedzieć czegokolwiek innego, bo moja rodzina mieszkała na Ukrainie. Wszystko wiem z pierwszej ręki, od własnych krewnych, a nie od żadnych komunistów lub Rosjan.”

Ten wykład Djukowa – świetny!

Czy nie powinien Pan założyć własny blog i tam wstawiać takie pyszności tak, by można było o nich dyskutować?

Pozdrawiam

W takim razie może przekształci Pan swój blog w dzieło wspólne Pana i pana Wiesława Tokarczuka? Po prostu jak mam czytać zbyt obszerny komentarz, to go sobie odpuszczam i może tak postępować wiele osób. Jeden komentarz nie zmieni całości dyskusji, więc się mogę zorientować o co chodzi w dyskusji, natomiast wpis zawsze czytam w całości.

Pozdrawiam

Przepraszam, że wklejam takie duże kawałki, ale raczej tylko na podstawie całości można dokładnie wyrobić sobie pogląd, mieć udokumentowane naukowo dowody, streszczenie mogło być na przykład takie: “OUN-UPA mordowało Żydów”, link nie załatwiał sprawy, bo tekst po rosyjsku. A całość – to gładka rozprawa z kłamstwem postbanderowców na ten temat. Mi się spodobało, dlatego sobie to przetłumaczyłem. Na szczęście nie ma przymusu czytania, tylko zainteresowani to zrobią.

Proszę wklejać takie perełki bez względu na długość

Bo świat ma to wszystko, a prawdę w szczególności, w … głębokim poważaniu.

Pozdrawiam

Podejmuję się popytać Szkotów, czy ich obchodzi druga wojna światowa albo zagłada jakiegoś narodu. Mam wrażenie, że ich znacznie bardziej interesuje zagrożenie islamskie niż jakieś nieistotne wydarzenia na kontynencie.

Pozdrawiam