Delilah, nie wiem czy użyłem dobrego słowa “strach” – jak widzę niewłaściwego. Chodziło mi o to, że sumienie reaguje na popełnione zło: przed jego popełnieniem i po jego popełnieniu. Więc może właściwsze określenie byłoby: niepokój – przed popełnieniem a wyrzut po popełnieniu.

Jednak napisałem strach, gdyż uważam, że Dusza boi się potępienia -> zagrożenia ze strony OSobowego zła, jakim jest Szatan. A popełnienie grzechu jest wejściem w strefę jego królestwa. Z tego, że nie wierzysz np. w istnienie Szatana nie wynika, że Twoja dusza przestaje się lękać wpływu szatana.

Oczywiście, że stan spokoju wewnętrznego związany jest z szacunkiem wobec siebie samego, i brakiem obrzydzenia. Brak szacunku i obrzydzenie bierze się stąd, że popełniłem coś co odczuwałem i odczuwam jako coś niegodnego i złego – więc spoglądając w lustro nie mam tęgiej miny… .

Ludzie zagłuszają głos sumienia gdyż kochają bardziej to co widzą na zewznątrz -> co łechta ich zmysły niż pokój w sercu. Poza tym, aby słyszeć sumienie, trzeba zadbać o ciszę. Można prowadzić taki sposób życia, i w ogóle nie zdawać sobie sprawy z jego istnienia. Stąd tyle zła. NIe wystarczy wiedzieć, że coś jest złe – np., nie wierzę, że Putin nie wie, że eksterminacja Czeczenów jest złem. Ale trzeba czynić tak, aby tego nie czynić.

OD wiedzieć, że coś jest złe, a nie czynić tego daleka droga.. .

W działaniu sumienia nie ma znaczeniu czy ktoś wierzy w nieśmiertelność duszy czy nie. Gdyż to co nazywamy prawem naturalnym a które w niektórych przykazaniach dekalogu znalazło swoje odwierciedlenie obowiązuje każdego człowieka a nie tylko wierzącego: nie zabijaj, nie kradnij, itp.

Jednak sumienie może zostać zagłuszane, relatywizowane i racjonalizowane przez rozum który może sobie stwarzać swój świat wartości pominąwszy dekalog i prawo naturalne.

Jednak sumienie jest czymś co informuje o wartości moralnej danego czynu. Więc można nawet powiedzieć z punktu widzenia człowieka – agnostyka, który nie wierzy w rzeczywistośc nadprzyrodzoną, że właściwie osąd sumienia dla niego powinien być mało ważny. Gdyż sumienia nie da się zdiagnozować , poznać, traktować poważnie – jeśli się odrzuci warstwę duchową człowieka.

Wg mnie po odrzuceniu warstwy duchowej człowieka nie ma mowy o sumieniu ale jedynie można mówić o chłodnej rozumowej kalkulacji co jest dla mnie korzystne.

Uznając sumienie jako narzędzie duchowe w które człowiek(każdy) jest wyposażony muszę uznać istnienie porządku moralnego znajdującego się poza człowiekiem.
Gdyż jeśli człowiek ma orzekać o tym co jest moralne a co nie, to sumienie nie jest mu do tego potrzebne.
Sumienie jest kategorią duchowa które jak widać( co zauważyłaś) nie jest brana pod uwagę. Człowiek w dzisiejszym świecie może sobie wykreować swój świat wartości i swoje życie nie przejmując się jakimś tam sumieniem.

Pozdr.

************************
“Kto pyta nie błądzi…”