Wybaczam, pomimo że Pani błądzi. Byli tacy, co uważali, że można wszystko załatwić warunkowaniem. Nazywali się bichewioryści. Ponieśli sromotną klęskę wprowadzając zmienne pośredniczące. Z autopsji i obserwacji własnych dzieci mogę Panią zapewnić, że instrukcja „Nie bój się psa, on nie gryzie”, nie skutkuje. Owszem, można dziecko przewarunkować na konkretnego psa. Można nawet zracjonalizować strach. Nie można go tylko usunąć za pomocą instrukcji. Tak na prawdę, to właściciele psów mówią to dla siebie, żeby przekonać siebie, że dziecko nie ma racji obawiając się ich pupila i usunięcie dysonansu emocjonalnego. Każdy czynnik w środowisku może być bodźcem, ale instrukcja jest czymś innym niż bodziec i nie ma nic wspólnego z warunkowaniem. To już byłaby lekka przesada, gdybym udawał, że można zgodzić się na taką interpretację terminów „instrukcja” i „warunkowanie”. Przykro mi. Zgadza się, że instrukcje nie muszą być werbalne, niemniej muszą operować pojęciami i mieć wartość logiczną.

I na wzajem…